GiangBLOG: BÀI TẬP TÌNH HUỐNG & ĐÁP ÁN MÔN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG (P1)

BÀI TẬP TÌNH HUỐNG & ĐÁP ÁN MÔN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG

Phần 1

Tình huống 1: Ngân hàng A cho công ty B vay vốn để kinh doanh, thời hạn vay từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2000. Ngân hàng C phát hành bảo lãnh cho giao dịch nói trên. Cuối tháng 12 năm 2000, ngân hàng C được yêu cầu thực hiện bảo lãnh từ phía ngân hàng A. Anh chị hãy cho biết:
a- Các thành phần trong quan hệ bảo lãnh nói trên.
b- Cách xử lý của ngân hàng C trước yêu cầu của ngân hàng A.

Đáp án:

a- Các thành phần trong quan hệ bảo lãnh: nêu rõ từng thành phần.

b- Nhận định tình huống: đây là dạng bảo lãnh nợ vay.
Xử lý của ngân hàng bảo lãnh: không giải quyết vì đã hết thời hạn hiệu lực của bảo lãnh, hoặc là hợp đồng gốc đã được điều chỉnh thời hạn mà không thông báo cho ngân hàng bảo lãnh biết, nên ngân hàng bảo lãnh mặc nhiên được giải phóng khỏi nghĩa vụ trả nợ.

Tình huống 2: Ngày 01/04/2000 doanh nghiệp A bán chịu cho doanh nghiệp B lô hàng trị giá 200 trđ. Ngay sau khi nhận được hối phiếu từ doanh nghiệp B, doanh nghiệp A đã đến ngân hàng đề nghị chiết khấu. Ngân hàng chấp nhận chiết khấu và giao cho doanh ngiệp A một số tiền: 199 trđ.
Theo thông báo của ngân hàng:
- Lãi suất chiết khấu: 1,5%/tháng.
- Hoa hồng phí: 0,5 trđ.
- Ngày làm việc của ngân hàng: 01 ngày.
- Thời hạn mua bán chịu ghi trong hợp đồng: 90 ngày.

YÊU CẦU:
a- Xác minh mệnh giá của hối phiếu.
b- Xác định lãi suất mua bán chịu giữa doanh ngiệp A và doanh ngiệp B?

Đáp án:

a- Xác định mệnh giá của hối phiếu:
199 = MG – (MG * 1,5%/30 * 90) – 0,5
==> MG = 208,9 trđ

b- Xác định lãi suất mua bán chịu:
(208,9 – 200)/200*100 = 4,45%/3 tháng (90 ngày) = 1,48%/tháng

Tình huống 3: Hồ sơ tín dụng của khách hàng sau khi xếp hạng, trong những trường hợp nào giám đốc ngân hàng sẽ ký chuyển sang bộ phận TRUY HỒI TÀI SẢN (Bộ phận xử lý không phải ngăn ngừa) và ý nghĩa của hành vi này – Là vấn đề gây tranh cãi nhiều và chưa thống nhất được trong một cuộc hội thảo, cả về trường hợp cả về cách giải thích.
Anh chị cho ý kiến kết luận hội thảo về vấn đề này – Nếu là người chủ trì cuộc hội thảo?

Đáp án:

Hồ sơ tín dụng sau khi được xếp hạng, sẽ chuyển sang bộ phận TRUY HỒI TÀI SẢN trong 3 trường hợp sau đây:

a- Hồ sơ xếp hạng IV (sinh viên gọi tên của hạng)
b- Hồ sơ xếp hạng IV & sau khi ngăn ngừa nhưng không thành công (sinh viên gọi tên và giải thích).
c- Khách hàng đang ở loại IV và V nhưng bất hợp tác hoàn toán khi ngân hàng muốn thực hiện phương án ngăn ngừa.

Ý nghĩa của việc Giám đốc ngân hàng ký chuyển hồ sơ sang bộ phận TRUY HỒI TÀI SẢN là: Việc thu hồi nợ tiến hành càng nhanh càng tốt. Mối quan hệ giữa ngân hàng và khách hàng không còn cơ sở để tồn tại nữa – tức là sẵn sàng chấp nhận mất khách.

Tình huống 4: Ủy ban nhân dân tỉnh H có nhu cầu xây dựng một công trình văn hóa phục vụ nhân dân trong tỉnh. Hãy cho biết những rủi ro có thể gặp phải khi Ngân hàng cung cấp sản phm bảo lãnh và những loại bảo lãnh ngân hàng nên áp dụng trong suốt quá trình thực hiện từ khi chọn đối tác cho đến khi công trình hoàn thành đưa vào sử dụng.

Đáp án:

a- Khâu tổ chức đầu thầu: người dự thầu vi phạm quy định đấu thầu ==> bảo lãnh dự thầu.
b- Khâu thi công công trình: người thi công không thực hiện đúng tiến độ hoặc chất lượng công trình quá kém ==> bảo lãnh thực hiện hợp đồng.
c- Khâu hoàn thành đưa vào sử dụng: chất lượng công trình không bảo đảm ==> bảo lãnh chất lượng sản phẩm.
d- Nếu có hành vi ứng trước tiền cho bên thi công thì có thể có bảo lãnh hoàn thanh toán.

Tình huống 5: Xác định lưu chuyển tiền tệ ròng của một doanh nghiệp với các số liệu sau:
a- Doanh thu bán hàng trong kỳ: 100
trong đó khách hàng nợ lại: 25
b- Thu nợ kỳ trước: 15
c- Chi mua hàng trong kỳ: 70
trong đó nợ lại khách hàng: 10
d- Chi trả nợ kỳ trước: 2
Theo anh/chị, ngân hàng có thu đủ để trả nợ vay hay không, nếu trong kỳ khách hàng phải hoàn trả số nợ là 70 (cả gốc và lãi) và tỷ lệ thu là 70% tiền thu bán hàng.

Đáp án:

Thực thu tiền trong kỳ: 100 – 25 + 15 = 90
Thực chi tiền trong kỳ: 70 – 10 + 2 = 62
Tiền ròng trong kỳ: 90 – 62 = 28
vì số thực thu tiền trong kỳ là 90, tỷ lệ thu là 70%, như vậy chỉ có thể thu được 63. Muốn thu đủ phải tăng tỷ lệ thu nợ lên.

Tình huống 6: Một công ty đề nghị ngân hàng A cho ứng trước vốn lưu động để thực hiện một thương vụ. Số liệu kế hoạch liên quan tới thương vụ như sau:
a- Nguồn VLĐ tự tài trợ cho thương của công ty: 800 trđ.
b- Nguồn vốn ngân hàng đủ đáp ứng nhu cầu vay của công ty.
c- Các giới hạn rủi ro mang tính định lượng theo yêu cầu của chính sách tín dụng ngân hàng này đối với thương vụ là chấp nhận được.
d- Nhu cầu TSLĐ cho thương vụ 1200 trđ.
Ngày 01/01/2000 khách hàng đề nghị giải ngân toàn bộ hạn mức của thương vụ.

YÊU CẦU:

a- Xác định hạn mức tín dụng cho thương vụ? Các khả năng về cách thực hiện yêu cầu giải ngân của khách hàng?
b- Các giới hạn rủi ro định lượng trong việc xác định hạn mức tín dụng cho vay gồm những giới hạn nào?

Đáp án:

a- Xác định hạn mức tín dụng cho thương vụ:
- Nhu cầu vay ngân hàng = 1200 – 800 = 400
- Nguồn và các giới hạn rủi ro chấp nhận được.
- Hạn mức tín dụng: 400trđ

b- Các giới hạn rủi ro định lượng trong việc xác định hạn mức tìn dụng cần quan tâm:
- Giới hạn trên vốn ngân hàng.
- Giới hạn trên vốn ròng của khách hàng.
- Giới hạn trên giá trị tài sản đảm bảo.

Tình huống 7: Một hộ nông dân có nhu cầu vay vốn để trồng lúa với diện tích là 2 ha. hộ canh tác trên diện tích của gia đình với 2 lao động chính. Số tiền vay là 2,5 trđ để mua giống (tại trạm giống, cây trồng huyện). Là cán bộ tín dụng, anh/chị có chấp nhận số tiền vay này không? Cho ý kiến về hướng giải ngân? Biết rằng định mức cho loại hộ vay này là 1,8 trđ/vụ/ha.

Đáp án:

a- Nhu cầu vay nhỏ hơn định mức (2 x 1,8 trđ = 3,6 trđ). Đối tượng vay hợp lý ==> có thể chấp nhận cho vay 2,5 trđ.

b- Thường thì ngân hàng cấp tiền tuy nhiên nếu vay theo tổ có cùng mục đích mua giống mới thì ngân hàng có thể ký hợp đồng chuyển tiền cho trạm giống cây trồng huyện sau khi khách hàng được cung cấp giống theo đúng yêu cầu.

Tình huống 8: Gia đình ông Văn muốn vay để nuôi heo nái. Sau khi thẩm định cán bộ tín dụng ghi nhận một số dữ liệu như sau: Gia đình chuyên trồng lúa và đủ ăn, có quyền sử dụng đất là 1 ha, ông văn là lao động chính, vợ nội trợ. Phương án vay có hiệu quả. Hộ dự định nuôi heo ở khoảnh đất sau nhà nhưng chưa dựng chuồng. Là cán bộ tín dụng anh/chị có cho vay không? Giải thích?

Đáp án:

a- Ngân hàng chưa thể chấp thuận cho vay, vì nếu vay ngắn hạn để chăn nuôi hộ cần có chuồng trại, và tự lo một phần thức ăn.

b- Có thể vay trung dài hạn bao gồm cả chi phí chuồng trại, giống và một phần thức ăn.

Tình huống 9: Định mức cho vay nuôi tôm nuớc lợ là 10trđ/ha mặt nước với thời hạn tối đa là 18 tháng. Gia đình ông Nguyễn dự kiến vay bổ sung tôm giống hao hụt. Dự kiến trong ba tháng tới ông sẽ thu hoạch đợt đầu 7 tạ, đợt hai 15 tạ, với giá bán 5,6trđ/tạ. Bạn sẽ cho vay:
a- 20trđ với thời hạn 18 tháng? Hay
b- 50trđ với thời hạn 4 tháng? và giải thích? Biết diện tích mặt nước nuôi là 2 ha và chưa vay ngân hàng.

Đáp án:

a- PA1: chọn (a) vì trong hạn mức tín dụng và có thể rút ngắn thời hạn do hộ đã đầu tư trước đó, hơn nữa không đảm bảo tín dụng.

b- PA2: chọn (b) chỉ khi giá tôm giống lên và có tài sản đảm bảo vì mức tiền vay quá lớn vượt định mức.

Tình huống 10: Cho các số liệu sau:
- Doanh thu thuần trong năm: 1.000 trong đó giá vốn hàng bán chiếm 80%.
- Số dư tồn kho: Đầu năm: 300
Cuối năm: 340
Anh/chị hãy xác định thời hạn vay tối đa trong trường hợp:
a- Cho vay đối tượng nợ phải thu.
b- Cho vay đối tượng hàng tồn kho.

Đáp án:

a- Trước hết phải tính kỳ thu tiền bình quân và thời gian lưu kho bình quân.
Kỳ thu tiền bình quân = {360 * (180+220) /2]/1000 = 72 ngày.
Như vậy thời hạn cho vay tối đa cho nợ phải thu là 72 ngày.

b- Thời gian lưu kho bình quân = [360 * (300+340) /2]/1000 * 80% = 144 ngày
Vậy thời hạn cho vay tối đa đối với hàng tồn kho là 144 ngày.

Tình huống 11: Ngân hàng có thể cho doanh nghiệp vay 80 không khi doanh nghiệp đề nghị vay vốn có các dữ kiện liên quan sau đây:
a- Khả năng vốn cần thiết (đã được ngân hàng thẩm định): 100
b- Khả năng tự đáp ứng bằng các nguồn khác: 20
c- Bất động sản thế chấp, đựơc ngân hàng định giá: 250
d- Môi trường kinh doanh an toán cho phép.

Đáp án:

Ngân hàng có thể chấp nhận cho khách hàng vay 80 khi:
a- Khách hàng hội đủ các điều kiện vay vốn.

b- Mức cho vay của ngân hàng không vượt quá 15% vốn, quỹ của ngân hàng và quỹ cho vay của ngân hàng cho phép.
(Sv nêu đựơc công thức xác định mức tiền cho vay và giải thích được con số 80, giới hạn cho vay theo giá trị TSĐB).

Tình huống 12: Doanh nghiệp được ngân hàng thỏa thuận HMTD quý I-2000 là 800. Diễn biến TKVL của doanh nghiệp trong quý I như sau:
Ngày Phát sinh nợ Phát sinh có Số dư
Dư đầu Dư có 200
1/1 500
20/1 600 100
10/3 1000
25/3 100
30/3 200
Doanh số trả nợ thực tế của doanh nghiệp trong quý là số nào: 1100, 1300, 900? Tại sao?

Đáp án:

Doanh nghiệp trả nợ là 900.
- Các phát sinh có trên TKVL nếu = hoặc <> dư nợ thì dư có tại đó là tiền gửi của khách hàng.
Vì vậy trong trường hợp trên:
- Phát sinh có 100 (ngày 20/1) là doanh số trả nợ.
- Phát sinh có 1000 (ngày 10/3) bao gồm: doanh số trả nợ 800 và tiền gửi của khách hàng 200.

Tình huống 13: Một doanh nghiệp ngày 1/2/20xx đề nghị chiết khấu ở ngân hàng 3 hối phiếu không ghi lãi suất, trả tiền ngay khi xuất trình. Các số liệu liên quan đến hối phiếu như sau: (theo thứ tự – đvt: triệu đồng).
- Mệnh giá: 120, 70, 90
- Thời hạn hối phiếu: 90, 90, 80 ngày
- Ngày ký phát: 1/1, 15/1, ½
- Ngày làm việc của ngân hàng được tính bằng 0
- Hoa hồng phí tính chung cho cả 3 hối phiếu là 0,1 trđ
Ngân hàng xét duyệt và chấp nhận chiết khấu với số tiền giao cho khách hàng 275 trđ. Yêu cầu:
a- Các hối phiếu ngân hàng đã chấp nhận chiết khấu đã hội đủ những tiêu chuẩn nào?
b- Xác định lãi suất chiết khấu – theo năm?

Đáp án:

a- Các hối phiếu ngân hàng đã chấp nhận chiết khấu phải hội đủ những tiêu chuẩn sau:
- Hợp lệ về mặt hình thức.
- Không giả về mặt nội dung.
- Người thụ hưởng và những người liên quan có năng lực trả nợ.
- Chấp nhận giá chiết khấu.

b- Xác định lãi suất chiết khấu theo năm.
- Ngày chiết khấu của từng hối phiếu.
HP1: 90 – 31 = 59
HP2: 90 – 17 = 73
HP3: 80 – 0 = 80
- Gọi i là lãi suất chiết khấu theo ngày, ta có:
275 = 120 - (120 * i * 59) + 70 – (70 * i * 73) + 90 - (90 * 180) – 0,1
 lãi suất chiết khấu theo năm = 9,097%

Tình huồng 14: Quá trình tranh luận về chất lượng tín dụng ở một ngân hàng, bàn về việc xếp hạng và đánh giá khách hàng, còn hai vấn đề không thống nhất được:
1- Sau một tháng cho vay, khi xếp hạng lại cho khách hàng ở cuối tháng: Một hồ sơ có ký hiệu I.F và một hồ sơ ký hiệu VI.A – Hồ sơ nào có chất lượng tốt hơn?
2- Khi hồ sơ rơi vào hạng VI có nên dùng các giải pháp ngăn ngừa không?
Anh/ chị cho ý kiến của mình – có lý giải với mọi người?

Đáp án:

1- Nên nhớ rằng: Ở thời điểm ra quyết định cho vay hồ sơ phải ở một mức độ nào đó (thông thường ở loại 1,2,3) Sau một tháng có sự thay đổi do nhiều nguyên nhân, với đặc trưng của từng hạng (I và VI) giữa hai hồ sơ I.F và VI.A thì hồ sơ I.F có chất lượng tốt hơn (sinh viên phân tích theo hướng này).

2- Khi hồ sơ rơi vào hạng VI không nên dùng các biện pháp ngăn ngừa, do đặc trưng của loại VI tạo ra điều đó. Ngay lập tức phãi dùng các biện pháp xử lý – chỉ lưu ý rằng: trong các giải pháp xử lý này nên dùng các giải pháp thuộc nhóm khai thác hay nhóm thanh lý mà thôi. Điều này phụ thuộc vào 4 yếu tố:
- Ý chí trả nợ và sự thật thà của khách hàng.
- Chi phí bỏ ra thực hiện việc xử lý so với dư nợ thu về được,
- Thái độ của các chủ nợ khác về ngân hàng.
- Mức độ nghiêm trọng của hồ sơ, xét theo khía cạnh tổn thất của nó.

Tình huống 15: Một doanh ngiệp có nhu cầu vay thực hiện phương án kinh doanh và gởi đến ngân hàng các giấy tờ sau:
- Phuơng án kinh doanh.
- Hợp đồng với bên mua.
- Báo cáo tài chính 3 quý liên tiếp.
- Hồ sơ pháp lý của doanh nghiệp.
Yêu cầu: Khách hàng cần bổ sung các giấy tờ, thủ tục gì? Nêu ý nghĩa của các thủ tục đó.

Đáp án:

Khách hàng cần bổ sung các giấy tờ:
- Giấy đề nghị vay vốn (nêu ý nghĩa).
- Giấy tờ liên quan đến đảm bảo tín dụng (nếu có), nêu ý nghĩa.

Tính huống 16: Doanh ngiệp X làm giấy đề nghị vay ngân hàng 500trđ để làm phương án kinh doanh và sử dụng nhà xưởng làm tài sản đảm bảo nợ vay. Sau khi thẩm định giá tài sản (bao gồm quyền sử dụng đất) được đánh giá là 750 trđ. Theo chính sách tín dụng thì mức cho vay tối đa đối với tài sản này là 60% giá trị tài sản. Anh/chị cho nhận xét nếu khách hàng được chấp nhận cho vay?

Đáp án:

- Theo chính sách tín dụng mức cho vay không vượt quá 450trđ (750 * 0,6 = 450)
- Như vậy, phạm vi bảo đảm là 450trđ là cho vay không có bảo đảm bằng chính phương án kinh doanh của khách hàng.

Tình huống 17: Khi lãi suất chiết khấu của ngân hàng được công bố bằng lãi suất cho vay ngắn hạn là 8%/năm, thì lãi suất tín dụng thực (hiệu dụng) là bao nhiêu? Ngân hàng nên công bố lãi suất chiết khấu là bao nhiêu để lãi suất hiệu dụng bằng lãi suất cho vay ngắn hạn (8%)?

Đáp án:

- Khi lãi suất chiết khấu của ngân hàng được công bố bằng lãi suất cho vay ngắn hạn là 8%/năm, thì lãi suất thực (Lãi suất hiệu dụng – ir) là 8,7%/năm.
Ir = i0 / (1 – i0)
Ir = (1 /0,92) - 1= 0,087 = 8,7%/năm.
- Trong trường hợp cần đạt đến mức lãi suất thực 8%/năm thì ngân hàng sẽ công bố lãi suất chiết khấu là 7,4%/năm.
Io = 1 – 1/ (1 + ir) = 1 – 1/(1 + 8%) = 7,4%/ năm.

Tình huống 18: Từ bảng CĐKT của một doanh nghiệp có các số liệu sau:
- Tiền: 200đvt
- Phải thu: 500
- Phải trả: 300
- Tồn kho : 1000
- Vay ngắn hạn: 700
Xác định khả năng thanh toán ngắn hạn và khả năng thanh toán nhanh của khách hàng và cho nhận xét.

Đáp án:

- Tài sản lưu động: 1700
- Nợ ngắn hạn: 1000
- Khả năng thanh toán ngắn hạn: 1700/1000 =1,7
- Khả năng thanh toán nhanh: 700/1000 = 0,7
- Nhận xét: Khả năng thanh toán ngắn hạn tốt trong khi khả năng thanh toán nhanh không tốt bằng chứng tỏ doanh nghiệp bị ứ đọng hàng tồn kho.

Tình huống 19: Một hộ nông dân vay ngân hàng làm lúa hè thu với số tiền là 2,2 trđ. Nhưng do lũ lụt bị mất mùa nên đến kỳ đáo hạn khách hàng này không thể trả nợ vốn ngân hàng. Hộ này xin gia hạn 6 tháng. Cán bộ tín dụng khi xuống thăm thấy hộ sẽ thu hoạch cá trong 2 tháng tới là 2,5 trđ, 1 lứa heo xuất chuồng là 500 kg trong tháng thứ 3. Chi phí cho sản xuất của hộ bình quân là 0,8trđ/tháng, chi phí cho sinh hoạt là 0,5 trđ/tháng. Anh chị có chấp nhận gia hạn không? Thời gian gia hạn là bao lâu? Biết rằng giá heo hơi là 15.000 đồng/ kg.

Đáp án:

Lý do không trả được là khách quan, bất khả kháng nên có thể gia hạn cho hộ với thời hạn không vượt quá một chu kỳ trồng lúa vụ tới. Tuy nhiên trong trường hợp này thời gian gia hạn không tới 6 tháng do:
a- Thu: - Từ bán cá: 2.500.000
- Từ bán heo: 7.500.000 (500 x 15000)
Cộng thu: 10.000.000

b- Chi: - Cho sản xuất: 2.400.000
- Cho sinh hoạt: 1.500.000
Cộng chi: 3.900.000

c- Thu nhập thuần của hộ trước khi trả nợ sau 3 tháng là 6.100.000 đả để trả nợ ngân hàng. Vậy thời gian gia hạn là 3 tháng.

Tình huống 20: Ngày 5/7 doanh nghiệp X có nhu cầu vay thực hiện một thương vụ 100 trđ với thời hạn 3 tháng. Từ hồ sơ vay cán bộ tín dụng thấy hàng hóa ngắn hạn mua vào được trả chậm 3 tháng kỳ hạn trả là 31/7. Hàng hóa bán ra trong các tháng 7, 8, 9, 10 lần lượt là 50, 70, 70, 60 trđ. Trong đó bán chịu chiếm 25% tổng doanh thu. Anh chị có nhận xét về thời hạn xin vay?

Đáp án:

- Theo đề nghị thì khoản vay có kỳ đáo hạn là sang đầu tháng 10, như vậy khoản mua chịu thuộc nhu cầu vay là hợp lý.
- Nguồn trả nợ là khoản thu khách hàng: (50 + 70 + 70) * 0,75 = 142,5 trđ.
Vì vậy, khách hàng có thể hoàn trả nợ trong thời hạn 3 tháng nếu không phải chi nhiều vượt quá tỷ lệ 1 – 1/142,5 = 0,3. Nếu vượt quá thì phải 4 tháng mới có đủ tiền trả nợ vay ngân hàng.

Tình huống 21: Ngày 30/04/20xx, sau khi xếp hạng lại hồ sơ vay của khách hàng A, Hồ sơ từ hạng III.B bị giáng xuống hạng IV.B, với lý do hàng tồn kho tăng so với kế hoạch trên 20% (con số ấn định của ngân hàng khi giáng hạng). Hãy cho đáp án về các chuyên môn sau:
1- Hồ sơ được chuyển sang bộ phận nào? Ý nghĩa?
2- Đưa giải pháp ngăn ngừa thích hợp nhằm nâng hạng hồ sơ vay ở những tháng sau?

Đáp án:

Các yếu tố chuyên môn của tình huống này giải quyết như sau:
1- Hồ sơ được chyển sang bộ phận quản lý rủi ro cao – Bộ phận có chức năng ngăn ngừa các khoản nợ có vấn đề.
- Ý nghĩa:
+ Tận dụng kỹ năng chuyên môn của cán bộ chuyên môn hóa.
+ Giảm phí cơ hội bằng cách đem lại sự tập trung hoàn toàn vào công việc của mình, đối với cả nhân viên tín dụng và nhân viên quản lý rủi ro.
+ Dễ dàng áp dụng các biện pháp mạnh, nếu cần.
+ Đánh giá vấn đề có tính khách quan hơn.

2- Giải pháp ngăn ngừa:
Dùng giải pháp kiểm soát hàng tồn kho, mà giải pháp thông thường là khách hàng phải:
- Giảm thiểu giá bán hoặc
- Tăng mức chiết khấu.

XEM THÊM

>> Phần 2

Giang's BLOG tổng hợp & chỉnh sửa